2 mục 17 Nghị quyết số 04/2006/NQ-HĐTP ngày 4/8/2006 của Hội đồng quan toà Tòa án quần chúng
Theo như cấu trúc của bản án thì phần “xét thấy” chỉ tả những nhận định, những ý kiến của Hội đồng xét xử về việc giải quyết vụ án. Cách viết như thế này đã làm cho bản án có cấu trúc vô cùng lạ lùng: ngay mở đầu là “xét thấy”, tiếp ngay đó là “Hội đồng xét xử nhận định” rồi lại “xét thấy” và sau đó là “Hội đồng xét xử xét thấy”.
Sự phá cách này có vẻ hợp lý hơn, biểu thị trình tự giải quyết vụ án tại phiên tòa: Sau khi soát tài liệu và kết quả tranh biện tại phiên tòa, Hội đồng xét xử “xét thấy”. # Để làm gì? Ai yêu cầu Tòa án công nhận và giữ nguyên quyết định của Ủy ban? (Còn nữa) Ngô Cường.
Có một đôi bản án đã không theo hướng dẫn này, đưa dòng “Sau khi nghiên cứu… Hội đồng xét xử nhận định” lên trên tiêu đề “XÉT THẤY” và bỏ hai chữ “nhận định”. Thứ hai: Chương VIII Luật Tố tụng hành chính quy định về khởi kiện và thụ lý vụ án đã nêu rõ việc nhận đơn, thụ lý đơn và thụ lý vụ án, trong đó Điều 109 và Điều 110 quy định cụ thể những trường hợp trả lại đơn khởi kiện và việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện.
Như vậy, việc xác định thẩm quyền và thời hiệu đã được giải quyết từ trước khi thụ lý vụ án, vì sao còn phải nhận định trong bản án nữa.
Điều này làm cho bản án lộn lạo giữa phần “nhận thấy” và phần “xét thấy”.
Việc các Tòa án nhận xét về vấn đề này có thể do “ảnh hưởng” bởi quy định “Hội đồng xét xử coi xét tính hợp pháp của quyết định hành chính…” tại khoản 1, Điều 163 Luật Tố tụng hành chính. Một vấn đề khác là việc ghi điểm, khoản, điều của văn bản quy phạm pháp luật mà Tòa án cứ để giải quyết vụ án có bao gồm cả căn cứ xác định “thẩm quyền” giải quyết vụ án và “thời hiệu khởi kiện” của đương sự không? thực tiễn cho thấy quờ các bản án hành chính sơ thẩm khi viết phần “xét thấy” đều có đoạn nhận định về tố tụng, trong đó xác định đối tượng khởi kiện đúng là thuộc thẩm quyền của “Tòa án mình” và việc khởi kiện là đúng “thời hiệu”.
Có thể thấy, hướng dẫn này là không phù hợp, vì luật không quy định. # Tối cao.
Trong trường hợp nhận xét quyết định hành chính ban hành đúng thẩm quyền và trình tự nhưng nội dung của quyết định hành chính đó là sai lầm hoặc ngược lại thì viết nhận định của Hội đồng xét xử trong bản án như thế nào? Cần thống nhất ý kiến là: khi coi xét tính hợp pháp của quyết định hành chính chỉ cần xác định những vấn đề căn bản mà Hội đồng xét xử căn cứ vào đó để kết luận quyết định hành chính là hợp pháp hay không hợp pháp.
Vấn đề đặt ra là cần hiểu quy định nêu trên về cách viết phần nhận định của Tòa án như thế nào? phần đông các bản án đều ghi điểm, khoản, điều của văn bản quy phạm luật pháp ở cuối phần nhận thấy, cách ghi này làm cho người đọc không rõ điểm, khoản, điều luật nào được ứng dụng để giải quyết vấn đề nào của vụ án.
Theo quy định tại khoản 4 Điều 164 Luật Tố tụng hành chính thì trong phần nhận định của Tòa án, bản án phải ghi điểm, khoản, điều của văn bản quy phạm luật pháp mà Tòa án căn cứ để giải quyết vụ án; phải phân tích những cứ để chấp nhận hoặc không chấp nhận yêu cầu, yêu cầu của đương sự, người bảo vệ quyền và ích lợi hợp pháp của đương sự.
Rõ ràng việc ghi này là không cần thiết, vì lẽ: Thứ nhất: nếu bản án hành chính sơ thẩm ghi việc xác định thẩm quyền và thời hiệu giải quyết vụ án, thì các bản án dân sự và hình sự cũng phải ghi cho thống nhất trong các bản án của Tòa án.
Phần Quyết định của bản án: Khoản 5 Điều 164 Luật Tố tụng hành chính quy định: “Trong phần quyết định phải ghi rõ các quyết định của Tòa án về từng vấn đề phải giải quyết trong vụ án, về án phí và quyền kháng cáo đối với bản án; trường hợp quyết định phải thi hành ngay thì phải ghi rõ quyết định đó”.
Khoản 2 Điều 163 Luật Tố tụng hành chính đã nhắc lại gần như nguyên văn chỉ dẫn này. Khi phân tích những căn cứ để hài lòng hay không hài lòng yêu cầu của đương sự, phần nhiều các bản án đều nêu những tình tiết không có ý nghĩa gì cho việc kết luận đó, dẫn đến bản án dài dòng. Mẫu bản án dân sự sơ thẩm cũng hướng dẫn cần ghi như vậy ở phần “xét thấy” nhưng lại cũng hướng dần phần quyết định cũng ghi như thế.
Mẫu bản án dân sự sơ thẩm đã hướng dẫn trong phần này “ghi vận dụng điểm, khoản, điều luật của văn bản quy phạm pháp luật mà Tòa án cứ để ra quyết định…”. Đã bác đề nghị khởi kiện còn “giữ nguyên…” và “công nhận…” quyết định của Ủy ban quần chúng. Mẫu bản án dân sự sơ thẩm cũng đã hướng dẫn cách viết phần nhận định của Tòa án theo đúng như quy định của Điều 238 Bộ luật Tố tụng dân sự mà Điều 164 Luật Tố tụng hành chính đã ghi lại gần như nguyên văn.
Những vấn đề khác không cần nhận định trong bản án. Đa số các bản án có đoạn nhận xét về thẩm quyền và trình tự ban hành hình định hành chính. (Tiếp theo kỳ trước) Theo hướng dẫn của Mẫu bản án dân sự sơ thẩm thì dưới tiêu đề “XÉT THẤY” ghi: “Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được kiểm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:” chỉ dẫn này là không hợp lý, vì sao lại “xét thấy”… “Hội đồng xét xử nhận định”.
Về căn bản phần quyết định của các bản án đều được viết theo quy định của luật và các hướng dẫn trước đó. Do đó, không nên nhận định riêng rẽ về thẩm quyền, lớp lang ban hành với nội dung của quyết định hành chính.
Tuy nhiên, có một số vấn đề cần xem xét như sau: Khoản 4 Điều 164 Luật Tố tụng hành chính đã quy định: trong phần nội dung vụ án (thực tại là phần “xét thấy” của bản án) phải ghi “điểm, khoản, điều của văn bản quy phạm luật pháp mà Tòa án cứ để giải quyết vụ án”.
Tuy nhiên, phần lớn các bản án đều biểu đạt theo Mẫu bản án dân sự sơ thẩm, không những thế nhiều bản án còn viết tiếp trong phần này những đoạn “xét thấy” và “Hội đồng xét xử xét thấy”.
Hơn nữa, bản án chỉ ghi lại việc “đương sự trình bày”, nhưng nhận định của Tòa án về sự việc đó như thế nào thì không biểu thị rõ. Nội dung cụ thể của phần Quyết định đã được hướng dẫn tại tiểu mục 17. Hơn nữa, có lẽ sẽ phải ghi cả quy định của Hiến pháp và Luật tổ chức Tòa án quần chúng để khẳng định rằng Tòa án thụ lý xét xử vụ án đó là đúng luật pháp.
Việc cả ở phần “xét thấy” và ở phần “quyết định” đều ghi “điểm, khoản, điều của văn bản quy phạm pháp luật mà Tòa án cứ để giải quyết vụ án”, làm cho bản án thêm dông dài và rối rắm. Một số bản án sau khi viết bác yêu cầu khởi kiện của bên nguyên, còn viết: “giữ nguyên Quyết định số… của UBND…”; “xác nhận quyết định số… có hiệu lực thi hành”; “công nhận tính hợp pháp của Quyết định… của UBND…”.
Vấn đề đặt ra là việc nhận xét này có ảnh hưởng như thế nào đến việc kết luận quyết định hành chính là hợp pháp hay không hợp pháp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét